Michał Byliniak, Katarzyna Galon, Iwona Arabas

Droga do opieki farmaceutycznej w Polsce – praktyka, definicje i ustawa
2021-02-24

Udzielanie porad i pomocy chorym przez pracowników aptek jest licznie odnotowane w źródłach historycznych. Na początku XIX w. powszechnie dostępne poradniki medyczne były konfrontowane z groźnym w skutkach samoleczeniem. Próbowano w miejscach z trudnym dostępem do aptek i lekarzy zapewnić podstawową opiekę poprzez apteczki domowe (dworskie), których zasady działania zostały zawarte w Ustawie dla farmaceutów i aptek z 1844 r. w rozdziale VIII „O apteczkach domowych i środkach”, a potem powtórzone w 1920 r. Przez ostatnie dziesięciolecia toczyła się dyskusja, która w latach dziewięćdziesiątych XX w. doprowadziła do powstania międzynarodowego ruchu na rzecz „odpowiedzialnego zapewnienia farmakoterapii w celu osiągnięcia określonych celów poprawiających jakość życia pacjenta”. Obowiązki informacyjno-edukacyjne farmaceutów we współczesnym świecie zaczęły odgrywać coraz większą rolę, ale nie były nigdy usankcjonowane prawnie, choć na początku XXI w. uczelnie podjęły się już zadania wprowadzenia do programu przedmiotu dotyczącego opieki farmaceutycznej. Istotnym krokiem przybliżającym farmaceutów do wdrożenia opieki farmaceutycznej było jej uwzględnienie w rządowym dokumencie „Polityka Lekowa Państwa 2018–2022”. W 2020 r. uchwalono Ustawę o zawodzie farmaceuty, która wskazuje opiekę farmaceutyczną jako jedno z podstawowych zadań farmaceuty, definiując ją jako świadczenie zdrowotne, które może być realizowane w aptekach poprzez prowadzenie konsultacji farmaceutycznych.

Słowa kluczowe: opieka farmaceutyczna, oświata zdrowotna, Ustawa o zawodzie farmaceuty.

© Farm Pol, 2021, 77 (1): 34–39

The way to Pharmaceutical Care in Poland – practice, definitions and act

The provision of medical advice and assistance to the sick by pharmacy staff is abundantly recorded in historical sources. The bad state of health of, above all, agricultural workers in the Polish countryside was also noted by the members of the Warsaw Society of Friends of Science (1800-1832) and on their initiative a competition had been opened for a universal popular-science publication aiming to supply knowledge on the methods of first aid and the most useful medicines.At the beginning of the 19th century commonly available medical guides were confronted with dangerous self-treatment.

A manor medicine cabinet, already a customary institution in the 18th century, in the 19th century became an institution that was legally sanctioned by the 1844 ordinance “On Household Medicine Cabinets and and First-Aid”. Confirming the great importance of well-maintained household medicine dispensaries back in the early 20th century, a similar regulation was promulgated in 1920 by the Minister of Public Health entitled: A List of Medicinal Articles Which May Be Kept in Household Medicine Dispenseries.

In professional pharmacy there had been a debate over the decades, which in the 1990s led to the formation of an international movement for the “responsible provision of pharmacotherapy to achieve specific goals to improve patient quality of life”.

The information and educational obligations of pharmacists in the modern world began to play an increasingly important role, but they were never legally sanctioned although at the beginning of the 21st century, universities had already undertaken the task of introducing the subject of Pharmaceutical Care to the curriculum.

An important step in bringing pharmacists closer to implementing pharmaceutical care was its inclusion in the government document “Polityka Lekowa Państwa 2018–2020“ (“State Drug Policy 2018–2020”). In Decembre 2020, the “Ustawa o zawodzie farmaceuty” (the Pharmacist Profession Act “) was passed. Its content indicates pharmaceutical care as one of the basic tasks of a pharmacist, also defining services that can be provided in pharmacies.

Keywords: pharmaceutical care, health education, Act on the profession of pharmacist.

© Farm Pol, 2021, 77 (1): 34–39