ARTYKUŁ

Paweł Kaliszewski, Andrzej Pokrywka, Dorota Kwiatkowska, Zbigniew Szyguła, Jan Pachecka

Wykrywanie dopingu erytropoetyną i jej analogami
2012-05-17

Detection of erythropoietin and its analogs in doping control

In 1990, erythropoietin was added to the list of prohibited substances by the Medical Commission of the International Olympic Committee. A positive doping case for erythropoietin connected with a Polish cross country skier during the Olympic Games in Vancouver (2010) has drawn public attention in Poland to the problem of EPO abuse by athletes and methods of its detection. The first tests that allowed for the detection of doping with erythropoietin were developed before the Olympic Games in Sydney (2000). They were based on measurements of blood parameters and application of a statistical model which could indirectly indicate the erythropoietin abuse. The first direct method for detection of recombinant erythropoietin was developed by Lasne et al. in 2000 [32]. Among others it is currently still used in doping control. It is based on electrophoretic separation of proteins, according to their isoelectric point, followed by immuno-chemiluminescent detection. The fast development of analytical methods is caused by a need for detection of many new products containing erythropoietin analogues such as epoietin alpha, beta, omega and delta, and medicines containing the new generation erythropoietin analogues recently introduced to the market.
Keywords: erythropoietin, EPO, doping control, sport.
Erytropoetyna została zamieszczona na liście substancji dopingujących w 1990 roku przez Komisję Medyczną Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Pozytywny wynik badań antydopingowych polskiej biegaczki narciarskiej podczas Igrzysk Olimpijskich w Vancouver w 2010 roku wywołał w naszym kraju duże zainteresowanie problematyką niedozwolonego wspomagania erytropoetyną i możliwościami jej wykrywania. Pierwsze metody pozwalające na wykrycie dopingu analogami erytropoetyny zostały opracowane przed Igrzyskami Olimpijskimi w Sydney w 2000 roku. Opierały się one na oznaczaniu morfologicznych i biochemicznych parametrów krwi, dla których opracowano stosowny model oceny mogący pośrednio wskazywać na użycie erytropoetyny w celach dopingowych. Pierwsza bezpośrednia metoda wykrywania dopingu rekombinowaną erytropoetyną została opracowana w 2000 roku przez Lasne i współpracowników [32]. Jest ona wciąż udoskonalana i stosowana w laboratoriach antydopingowych. Metoda ta jest oparta na rozdziale elektroforetycznym białek ze względu na ich punkt izoelektryczny i detekcji immuno-chemiluminescencyjnej. Pojawienie się wielu nowych preparatów zawierających różne analogi erytropoetyny, tj.: erytropoetynę alfa, beta, omega i delta oraz wprowadzenie analogów erytropoetyny nowych generacji, wymusza opracowanie nowych metod ich wykrywania.
Słowa kluczowe: erytropoetyna, EPO, badania antydopingowe, sport
© Farm Pol, 2012, 68(3): 171-178