Anna Gołda, Justyna Dymek, Kinga Dziwisz, Wioletta Polak, Agnieszka Skowron
Legalni użytkownicy nierefundowanych lekow psychotropowych w Polsce – badanie pilotażowe
2015-03-02
Legalni użytkownicy nierefundowanych leków psychotropowych w Polsce – badanie pilotażowe
Cel: W prezentowanym badaniu pilotażowym podjęto próbę analizy zależności związanych z legalnym użytkowaniem leków nasennych i anksjolitycznych: pochodnych benzodiazepiny/zolpidemu oraz scharakteryzowania populacji użytkowników tych leków w Polsce, na podstwie zrealizowanych w aptekach ogólnodostepnych recept lekarskich.
Metoda: Przegląd recept w 3 aptekach ogólnodostępnych na w woj. małopolskim. Gromadzono dane z recept na nierefundowane leki psychotropowe pochodne benzodiazepiny/zolpidem (ATC N05C i N05B) z okresu 2007-2010. Rezultaty: Analizowano 6603 recept. Wykazano, że najczęściej realizowano recepty na alprazolam (26%), rzadziej: zolpidem (16%), estazolam (13%), klorazepat (12%), diazepam (9%) i lorazepam (7%) i inne. W próbie badanej znalazło się najwięcej recept dla pacjentów w wieku 45-64 lat. Prawie 70% wszystkich recept zostało przepisane kobietom. Co ciekawe, wśród recept dla kobiet prawie 44% stanowiły recepty dla pacjentek z grupy wiekowej 45-64 lat, a ponad 44% w wieku ≥ 65 (90% kobiet w wieku ≥ 45.
Wnioski: Uzyskane wyniki potwierdzają hipotezę, że kobiety są głównymi użytkownikami leków psychotropowych o działaniu uspokajającym/nasennym oraz przeciwlękowym i tym samym stanowią one grupę ryzyka niewłaściwego stosowania tych preparatów. Powinno się podjąć kroki zmierzające do zmniejszenia częstości przepisywania oraz niewłaściwego użycia pochodnych benzodiazepiny, poprzez wdrożenie programów edukacyjnych, dotyczących bezpieczeństwa ich stosowania skierowanych w szczególności do pacjentek powyżej 45 roku życia oraz przeprowadzanie akcji informacyjnych skierowanych do lekarzy.
Słowa kluczowe: benzodiazepiny, leki nasenne, zolpidem, , uzależnienie, nadużywanie leków.
The legal benzodiazepines users in Poland – a pilot study
This pilot study explored the field of benzodiazepines/zolpidem prescription in the Polish environment. We investigated the relationship between type of psycholeptic drug, age and gender of patient using data provided from community pharmacies. Data were collected from pharmacies in Cracow (Poland). We analyzed prescriptions for benzodiazepines (ATC N05C and N05B) for the period 2007–2010. We analyzed data on 6603 prescriptions. The most common were alprazolam (25,97% out of all prescriptions), zolpidem (16,1%), estazolam (13,27%), clorazepate (12,1%), lorazepam (6,56%) and diazepam (9,3%). Nearly 70% (4445) out of all prescriptions were prescribed for female. Amongst the female group 44% aged 45- 65, while 45% aged ≥65 (90% women aged ≥45). The analysis confirms the hypothesis that women are main consumers of benzodiazepines thus they are at risk of inappropriate use of benzodiazepines. An effort should focus on preventing benzodiazepine over-prescription and overuse through patient education (especially women aged ≥45) and monitoring of prescription renewal.
Keywords: benzodiazepines, zolpidem, hypnotics, drug abuse, drug misuse.
© Farm Pol, 2014, 70(12): 665-674