Badania składu chemicznego gatunków z rodzaju Grindelia Willd., prowadzone intensywnie od lat sześćdziesiątych XX wieku, prezentują wymieniony rodzaj jako bogaty w liczne grupy związków aktywnych farmakologicznie. W zespole składników czynnych wyróżnia się diterpeny typu labdanu (pochodne kwasu grindeliowego), olejek eteryczny (zawierający monoterpeny i seskwiterpeny), saponiny triterpenowe oraz związki z grupy polifenoli, jak flawonoidy i fenolokwasy. Przeprowadzone w ostatnich latach badania aktywności farmakologicznej podkreśliły możliwość zastosowania wybranych gatunków, szczególnie G. robusta i G. squarrosa, w chorobach górnych dróg oddechowych z uwagi na aktywność przeciwzapalną, przeciwbakteryjną, przeciwwirusową i spazmolityczną w obrębie mięśni gładkich. Prowadzone w Europie, w tym w Polsce uprawy powyższych gatunków, pozwoliły na wprowadzenie do produkcji przemysłowej preparatów leczniczych stosowanych wg tradycyjnych wskazań. Niniejszy przegląd przedstawia aktualny stan wiedzy na temat stosowanych w medycynie gatunków Grindelia, ich profilu fitochemicznego, zweryfikowanej aktywności farmakologicznej, potencjału terapeutycznego oraz bezpieczeństwa stosowania..

Słowa kluczowe: Grindelia robusta, Grindelia squarrosa, skład chemiczny, aktywność farmakologiczna

 

The studies on chemical composition of species from the genus Grindelia Willd., carried out intensively since the 1960s, present the mentioned genus as rich in pharmacologically active compounds, such as labdane diterpenes (derivatives of grindelic acid), essential oil (containing monoterpenes and sesquiterpenes), triterpene saponins and polyphenols, including flavonoids and phenolic acids. The recent investigations of the pharmacological activity reporting anti-inflammatory, antibacterial, antiviral and spasmolytic properties, emphasized the possibility of application of selected species, especially G. robusta and G. squarrosa, in the diseases of the upper respiratory tract. The cultivations of the above species carried out in Europe, including Poland, provide raw materials for the industrial production of medicinal preparations used according to traditional indications. This review presents the current state of knowledge about the Grindelia species used in medicine, their phytochemical profile, verified pharmacological activity, therapeutic potential and safety of use.

Keywords: Grindelia robusta, Grindelia squarrosa, chemical composition, pharmacological activity.