Katarzyna Juszczyńska

Leczenie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby NAFLD
2021-06-14

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (ang. nonalcoholic fatty liver disease, NAFLD) występuje w dwóch postaciach: niealkoholowego stłuszczenia (ang. nonalcoholic fatty liver, NAFL) i niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby (ang. nonalcoholic steatohepatitis, NASH). NASH cechuje się stłuszczeniem, uszkodzeniem hepatocytów, stanem zapalnym oraz włóknieniem wątroby, które poprzez marskość prowadzi do niewydolności narządu włącznie z rakiem wątrobowokomórkowym. Opracowanie skutecznych terapii NAFLD zależy od podstawowych badań biomedycznych nad metabolizmem wątroby czy odpowiedzią organizmu na czynniki zespołu metabolicznego. W artykule zaprezentowano istotne informacje dotyczące doświadczalnych modeli in vitro (w tym wielowarstwowych kokultur komórek, sferoidów, technologii mikroprocesorowych, bioprintingu) i zwierzęcych modeli NAFLD (modeli indukowanych dietą, modeli genetycznych oraz modeli będących kombinacją różnych ingerencji), umożliwiających udoskonalenie terapii celowanej, które mogą przyspieszyć proces opracowywania nowych leków. Omówiono również pojawiające się cele w opracowywaniu leków w zahamowaniu czy odwróceniu postępu choroby. Zaprezentowano badania nad zmniejszeniem włóknienia w przebiegu NAFLD oraz rolę poprawy funkcji brunatnej tkanki tłuszczowej (brown adipose tissue, BAT) jako mechanizmu ograniczającego cechy zespołu metabolicznego i NASH. Rozwój NASH jest związany również z pojawieniem się przewlekłego stanu zapalnego. Szlaki prozapalne z udziałem mediatorów stanu zapalnego stanowią zatem potencjalne cele terapeutyczne. Utrata masy ciała spowodowana dietą i zmianą stylu życia, w efekcie zmniejsza dostarczanie substratów metabolicznych do wątroby, a to z kolei ogranicza rozwój NAFLD i redukuje proces włóknienia wątroby. Dlatego celem terapii stały się również szlaki metaboliczne mogące być wykorzystywane do leczenia NAFLD poprzez ograniczenie dostarczania substratów metabolicznych do wątroby lub ułatwienie ich degradacji. Omóiono również różne strategie obejmujące terapie skojarzone.

Słowa kluczowe: choroba wątroby, leczenie farmakologiczne, modele zwierzęce, stłuszczenie, zespół metaboliczny.

© Farm Pol, 2021, 77(5): 281–286

Treatments for NAFLD

Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) is categorized into simple steatosis, termed nonalcoholic fatty liver (NAFL) and nonalcoholic steatohepatitis (NASH). NASH is characterized by steatosis, hepatocyte damage, inflammation, and liver fibrosis, which through cirrhosis leads to organ failure, including hepatocellular carcinoma. The development of effective non-alcoholic fatty liver disease therapies depends on basic biomedical research on liver metabolism or the body’s response to factors of metabolic syndrome. This article presents important information on in vitro experimental models (including multilayer co-cultures of cells, spheroids, microprocessor technologies, bioprinting) and animal models (diet-induced models, genetic models, and models of combinations of various interventions) of non-alcoholic fatty liver disease enabling refinement of therapeutic targets that can accelerate drug development. The emerging targets for drug development intended to stop or reverse disease progression were discussed. The research on the reduction of fibrosis in the course of non-alcoholic fatty liver disease and the optimization of brown adipose function (BAT) for mitigating metabolic syndrome and nonalcoholic was presented. The development of NASH is also associated with the appearance of chronic inflammation. Thus, pro-inflammatory pathways involving inflammatory mediators represent potential therapeutic targets. Weight loss caused by diet and lifestyle changes, as a result, reduces the supply of metabolic substrates to the liver, which in turn slows the progression of non-alcoholic fatty liver disease and reduces the process of liver fibrosis. Therefore, the therapy has also focused on metabolic pathways that can be used to treat non-alcoholic fatty liver disease by limiting the supply of metabolic substrates to the liver or facilitating their degradation. It also discusses different strategies that involve combination therapies.

Keywords: animal models, liver disease, metabolic syndrome, pharmacological treatments, steatosis.

© Farm Pol, 2021, 77(5): 281–286