Żaneta Binert-Kusztal, Małgorzata Starek, Monika Dąbrowska

Choroby neurodegeneracyjne – aspekt farmakoterapeutyczny choroby Alzheimera
2021-09-16

Choroba Alzheimera to rosnący problem zdrowia publicznego, który dotyka miliony pacjentów na całym świecie i odpowiada za 60–70% przypadków demencji. Choroba ta zaliczana jest do chorób neurodegeneracyjnych, zaburza funkcjonowanie układu nerwowego poprzez stopniową degenerację komórek nerwowych, co w konsekwencji skutkuje upośledzeniem sprawności umysłowej. Jest to choroba postępująca i nieuleczalna, w konsekwencji prowadząca do śmierci pacjenta. Już starożytni Grecy i Rzymianie zauważyli związek pomiędzy ubytkami w pamięci a podeszłym wiekiem. Po raz pierwszy choroba ta została opisana dopiero w 1901 r. przez niemieckiego psychiatrę Aloisa Alzheimera, odkrywcy „choroby zapomnienia”.

Objawy i zaburzenia neuropsychiatryczne obecnie leczone są przede wszystkim technikami niefarmakologicznymi (rehabilitacja ruchowa, terapia zajęciowa), natomiast leczenie właściwe powinno obejmować farmakoterapię, psychoterapię oraz opiekę społeczną. Współczesna farmakoterapia choroby Alzheimera ma charakter jedynie objawowy, koncentrując się na ograniczeniu zaburzeń w zakresie funkcji poznawczych, jak również zaburzeń psychicznych i zachowań związanych z otępieniem, tj. pobudzenia, depresji, objawów psychotycznych. Jej celem jest poprawa stanu chorego oraz spowolnienie progresji narastania objawów choroby, nie prowadzi jednak do wyleczenia, a jedynie do stabilizacji i poprawy jakości życia. Do najlepiej poznanych hipotetycznych patomechanizmów choroby AD należą zaburzenia neurotransmisji cholinergicznej. Udowodniono, że leki należące do grupy tzw. inhibitorów cholinesterazy, działające hamująco na enzym rozkładający acetoylocholinę, mogą skutkować poprawą funkcji poznawczych u chorych. Prowadzone są także badania nad rozpuszczaniem i hamowaniem toksyczności β-amyloidu, jak też modulowaniem efektu działania estrogenów. Aktualnie na świecie prowadzone są badania, które dają nadzieję na większy sukces farmakoterapeutyczny. Reasumując, choroba Alzheimera jest wieloczynnikową, złożoną jednostką chorobową oraz problemem międzynarodowym i będzie stanowiła coraz większe zdrowotne wyzwanie zarówno pod względem społecznym, jak i ekonomicznym dla wszystkich społeczeństw.

Słowa kluczowe: Choroba Alzheimera, neurodegeneracja, terapia.

© Farm Pol, 2021, 77(7): 451–457

Neurodegenerative diseases; pharmacotherapeutic aspect of Alzheimer’s diseases

Alzheimer’s disease is a growing public health problem that affects millions of patients worldwide and is responsible for 60–70% of dementia cases. This disease is classified as a neurodegenerative disease, it disrupts the functioning of the nervous system through the gradual degeneration of neurons, which in turn results in impaired mental performance. It is a progressive and incurable disease, leading to the patient’s death. Already the ancient Greeks and Romans saw a link between memory loss and old age. The disease was first described in 1901 by the German psychiatrist Alois Alzheimer, the discoverer of the “disease of forgetfulness”.

Neuropsychiatric symptoms and disorders are currently treated primarily with non-pharmacological techniques (physical rehabilitation, occupational therapy), while appropriate treatment should include pharmacotherapy, psychotherapy, and social care. Modern pharmacotherapy of Alzheimer’s disease is only symptomatic, focusing on the reduction of cognitive disorders as well as mental and behavioral disorders related to dementia, i.e. agitation, depression, psychotic symptoms. Its purpose is to improve the patient’s condition and slow down the progression of the disease symptoms, but it does not lead to a cure, but only to stabilize and improve the quality of life. One of the better‑proven hypothetical pathomechanisms of the disease is the dysfunction of cholinergic neurotransmission. It has been shown that inhibition of the enzyme that hydrolyses acetylcholine by drugs belonging to the group of so-called cholinesterase inhibitors leads to the improvement of cognitive functions in patients. Studies on the dissolution and inhibition of -amyloid toxicity as well as modulation of the effect of estrogens are also being carried out. Currently, research is conducted around the world that gives hope for greater pharmacotherapeutic success. In summary, Alzheimer’s disease is a multifactorial, complex disease entity and an international problem, and it will pose an increasing health challenge, both social and economic, for all countries.

Keywords: Alzheimer’s disease, neurodegeneration, therapy.

© Farm Pol, 2021, 77(7): 451–457