Maja Wiśniewska, Ewelina Zelek, Jagoda Pasternak, Artur Beberok, Dorota Wrześniok
Zakup leków poza apteką w aspekcie bezpieczeństwa pacjenta
2021-11-30
PRZEDMIOT BADAŃ: Obecnie coraz więcej osób decyduje się na zakup leków w miejscach innych niż apteka. Warunki przechowywania leków sprzedawanych poza apteką często odbiegają od norm i zasad aptecznych, a narażenie leków na działanie promieni słonecznych oraz wysokiej temperatury może prowadzić do zmian w składzie leku i wpływać na bezpieczeństwo i skuteczność farmakoterapii. Pandemia COVID-19 istotnie podkreśliła rolę farmaceutów, zapoczątkowując szersze wykorzystanie ich potencjału, wspomagające zasoby przeciążonego systemu opieki zdrowotnej. Rola aptek w kryzysie, jakim jest obecna sytuacja pandemiczna, ma kluczowe znaczenie z uwagi na fakt, że są one ważnym punktem kontaktu z fachowym personelem medycznym, dla pacjentów potrzebujących rzetelnych informacji.
CEL BADAŃ: Celem badania było ustalenie, gdzie pacjenci najczęściej kupują leki i czy są świadomi zagrożeń związanych ze stosowaniem leków zakupionych poza apteką.
MATERIAŁ I METODY: Kwestionariusz składał się z 27 autorskich pytań. Ankieta była w pełni anonimowa, wzięło w niej udział 251 osób. Zdecydowaną większość respondentów stanowiły kobiety i osoby deklarujące wykształcenie niemedyczne.
WYNIKI: Uzyskane wyniki wskazują, że respondenci nie ufają osobom sprzedającym leki bez wykształcenia medycznego. Jednak pomimo ważnej roli opieki zdrowotnej i informacji udzielanych przez farmaceutę, ponad 70% badanych kupuje leki poza apteką. Świadomość o dokonywaniu kontroli jakości leków w aptece (wstrzymaniu lub wycofaniu z obrotu), a także niedostatecznej kontroli w innych miejscach sprzedaży leków ma 54,8% ankietowanych. Pozytywnym zjawiskiem jest fakt, że ponad 89% pacjentów wybiera zakup leków w aptece w nagłych przypadkach. Dodatkowo, ponad 72% użytkowników zdaje sobie sprawę, że niewłaściwe przechowywanie leków może zmienić ich skład i wywołać niepożądane skutki.
WNIOSKI: Przeprowadzone badanie wskazało na konieczność edukacji zdrowotnej pacjentów. Należy wskazać pacjentom miejsca kupowania leków, w których są one odpowiednio przechowywane i sprzedawane przez wykwalifikowany zespół farmaceutów. Wskazuje to na konieczność wdrożenia i rozwoju Opieki Farmaceutycznej w Polsce.
Słowa kluczowe: obrót pozaapteczny, przechowywanie leków, opieka farmaceutyczna.
© Farm Pol, 2021, 77(9): 539–547
Purchase of drugs in a non-pharmacy outlet in the aspect of patient’s safety
SUBJECT OF STUDY: Currently, more and more people are choosing to buy medicines in places other than the pharmacy. The storage conditions of drugs being sold outside the pharmacy often differ from the norms and pharmacy rules, and exposing drugs to sunlight radiation and high temperature may lead to changes in the composition of the drug and affect the safety and efficacy of pharmacotherapy. The COVID-19 epidemic fundamentally emphasized the role of pharmacists, initiating the full use of their potential which supports the resources of an overburdened healthcare system. The role of pharmacies in the crisis of the current global pandemic situation is crucial as they are often the only point of contact with healthcare professionals for patients who need reliable information.
PURPOSE OF RESEARCH: The aim of the study was to determine where patients most often buy medicines and whether they are aware of the dangers connected with the use of medicines purchased in non-pharmacy-outlet.
MATERIAL AND METHODS: The questionnaire consisted of 27 original questions. The survey was completely anonymous and 251 people took part in the study. The vast majority of the respondents were women and people declaring non-medical education.
RESULTS: The obtained results indicate that the respondents do not trust people selling drugs without medical education. However, despite the important role of healthcare and information provided by pharmacists, over 70% of respondents buy medicines outside the pharmacy. 54.8% of respondents are aware of the quality control of drugs in pharmacies (withholding or recalling procedure), as well as insufficient control at other drug sale points. A positive phenomenon is a fact that over 89% of patients choose to buy drugs in a pharmacy in case of emergency. Moreover, more than 72% of users are aware that improper storage of drugs can change their composition and cause undesirable effects. CONCLUSIONS: The conducted study pointed to the need for health education of patients. It is necessary to provide patients with the address to buy drugs where they are properly stored and sold by a qualified team of pharmacists. This indicates the need to implement and develop Pharmaceutical Care in Poland.
Keywords: non-pharmacy outlet, drug storage, pharmaceutical care.
© Farm Pol, 2021, 77(9): 539–547