Katarzyna Antoniak, Marcin Szymański, Marlena Dudek‑Makuch, Wiesława Bylka

Analiza olejku eterycznego z Galium verum
2021-12-17

Przedmiot badań. Galium verum L. (przytulia właściwa) (Rubiaceae) jest stosowana w medycynie ludowej w chorobach skóry, pęcherza moczowego, nerek oraz jako środek żółciopędny. Do głównych związków czynnych ziela przytulii właściwej należą glikozydy irydoidowe, flawonoidy, kwasy fenolowe i triterpeny. Badania naukowe potwierdziły aktywność antyoksydacyjną, cytotoksyczną, przeciwdrobnoustrojową, hepatoprotekcyjną i immunostymulującą surowca.

Cel pracy. Celem badań była analiza składników olejku lotnego otrzymanego z handlowego ziela przytulii właściwej.

Materiał i metody. Olejek otrzymano metodą hydrodestylacji w aparacie Clevengera, a jego skład analizowano metodą GC-MS.

Wyniki. Otrzymano 2,60 mL/kg olejku, w którym zidentyfikowano 71 składników (100%). Znaczącą zawartość odnotowano dla kwasu palmitynowego (10,87%) oraz anetolu (8,39%), a także mentolu (5,28%) i kwasu linolowego (4,91%). W mniejszej ilości obecne były m.in.: karwon, β-jonon, fitol, menton, estragol, linalol i β-farnezen. Największą grupę stanowiły składniki terpenowe (31,34%) reprezentowane przez 9 związków seskwiterpenowych (5,51%), 15 monoterpenów (24,04%) i jeden diterpen (1,79%) oraz 3 fenylopropanoidy (10,21%). We frakcji kwasów tłuszczowych dominował kwas palmitynowy (10,87%) oraz kwas linolowy (4,91%), obecny był także ester metylowy kwasu palmitynowego (0,41%) i salicylan metylu (0,14%). Ze względu na wykazaną w licznych pracach aktywność biologiczną, na uwagę zasługują takie składniki olejku, jak: eukaliptol, karwakrol, tujon, kamfora, izopulegon, tlenek kariofilenu, octan farnezylu, terpinen-4-ol, γ-terpineol, α-terpineol, myrtenol, salicylan metylu, α-jonon, 5,6-epitlenek β-jononu, cis-α-bisabolen, sziobunon, nerolidol i spatulenol. Składniki olejku eterycznego wykazują wielokierunkowe działanie biologiczne: przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe, antyproliferacyjne, proapoptotyczne, przeciwświądowe, a także wpływające na proces gojenia się ran.

Wnioski. Zawartość oraz skład olejku otrzymanego z analizowanego przez nas surowca wskazuje, że może być jedną z istotnych frakcji czynnych surowca i częściowo uzasadniać tradycyjne zastosowanie G. verum.

Słowa kluczowe: Galium verum, olejek eteryczny, aktywność biologiczna.

© Farm Pol, 2021, 77 (10): 608–614

Analysis of essential oil of Galium verum

Subject of research. Galium verum L. (lady’s bedstraw, yellow bedstraw) (Rubiaceae) is used in folk medicine in dermatoses, bladder and kidneys diseases as well as a choleretic agent. So far, scientific studies have shown as main constituents: iridoids, flavonoids, phenolic acids, and triterpenes. Previous studies confirmed antioxidant, cytotoxic, antimicrobial, hepatoprotective, and immunostimulating activities of bedstraw.

Aim. The aim of this work was to investigate the chemical profile of essential oil isolated from G. verum collected in Poland.

Material and methods. The essential oil was extracted from the herb of G. verum by hydrodistillation in Clevenger-type apparatus and the volatile constituents were identified by gas chromatography coupled with mass spectrometry (GC-MS).

Results. 2.60 ml/kg of essential oil was obtained from the herb of G. verum, in which 71 volatile ingredients were identified (100%). According to GC-MS analysis for palmitic acid (10.87%) and anethole (8.39%) as well for menthol (5.28%) and linoleic acid (4.91%), a significant amount was noted. In a smaller number were present carvone, β -ionone, phytol, menthone, estragole, linalool and β-farnesene. Terpene compounds represented 31.34% of essential oil, including 9 sesquiterpenes (5.51%), 15 monoterpenes (24.04%), 1 diterpene (1.79%) and 3 phenylpropanoids (10.21%). Among fatty acids, the fraction was dominated by palmitic acid (10.87%) and linoleic acid (4.91%), in the oil were also methyl palmitate (0.41%) and methyl salicylate (0.14%) present. The other active ingredients of the essential oil include eucalyptol, carvacrol, thujone, camphor, isopulegone, caryophyllene oxide, farnesyl acetate, terpinen-4-ol, γ-terpineol, -terpineol, myrtenol, methyl salicylate, α-ionone, β-ionone 5,6-epoxide, cis-α-bisabolene, shiobunon, nerolidol, and spatulenol. The ingredients of the essential oil are multi-directional activity such as anti-inflammatory, antimicrobial, antiproliferative, proapoptotic, anti-itching, and also affecting the wound healing process.

Conclusions. Quantify and a number of ingredients of the essential oil have proven that it may be one of the bioactive important fractions of the bedstraw herb and partly justify the traditional use of G. verum.

Keywords: Galium verum, essential oil, biological activities.

© Farm Pol, 2021, 77 (10): 608–614