Arnold Kukowka, Mariusz Pluskota, Maciej Arciszewski, Tomasz Sroczyński
Obecna farmakoterapia osteoporozy oraz jej przyszłość
2021-12-29
Osteoporoza to choroba systemowa kości, której istotą jest utrata masy kostnej oraz nieprawidłowa przebudowa mikroarchitektury tkanki kostnej. Na świecie szacuje się, że ponada 200 milionów osób cierpi na tę chorobę. W Polsce w roku 2018 było to 2,1 miliona pacjentów. Osteoporoza jest ciężarem nie tylko dla zdrowia pacjenta, ale także istotnym obciążeniem ekonomicznym społeczeństwa, co znajduje odzwierciedlenie w kwotach przeznaczanych rocznie na leczenie osteoporozy i jej powikłań. Na przestrzeni ostatnich kilku dekad w farmakologicznym leczeniu osteoporozy dokonano wielu postępów, a dokładne badania patomechanizmu tego schorzenia doprowadziły do jego lepszego zrozumienia, dzięki czemu możliwe stało się wprowadzanie do terapii m.in. bisfosfonianów i leków biologicznych.
Obiecującym kierunkiem badań jest skupienie się wokół tematu osteoimmunologii. Wiele nowych terapeutyków opiera się na najnowszych odkryciach z tej dziedziny nauki. Farmakoterapia osteoporozy opiera się na dwóch głównych założeniach: zahamowaniu resorpcji kości oraz działaniu anabolicznym na metabolizm kości. Wśród leków działających hamująco na proces resorpcji wymienić można: bisfosfoniany, selektywne modulatory receptorów estrogenowych oraz denosumab. Do leków mających pozytywny wpływ na kościotworzenie należą: preparaty wapnia i wit. D3, ranelinian strontu, abaloparatyd, teryparatyd oraz romosozumab. Na chwilę obecną istnieje kilka preparatów znajdujących się w fazie badań klinicznych i przedklinicznych, dodatkowo odnotowywane są pozytywne działania na metabolizm kości leków stosowanych w innych schorzeniach, np. GLP-2 stosowany w leczeniu zespołu krótkiego jelita. Nowe leki w dużej mierze opierają się na mechanizmach działania osteoklastów oraz osteoblastów, których udział w patogenezie osteoporozy jest coraz lepiej poznawany. W tej pracy ujęty jest krótki rys historyczny terapii osteoporozy, a także opisane zostały stosowane obecnie najczęstsze terapie lekowe. Dodatkowo przedstawiono najnowsze preparaty, niedostępne jeszcze na rynku, które w przyszłości mogą odgrywać znaczną rolę w terapii osteoporozy. Ich mechanizmy działania znacznie różnią się od obecnie wykorzystywanych.
Słowa kluczowe: osteoporoza, przeciwciała monoklonalne, farmakologia kliniczna, gęstość kości.
© Farm Pol, 2021, 77(11): 683–689
Current pharmacotherapy of osteoporosis and its future
Osteoporosis is a systemic bone disease characterized by loss of bone mass and abnormal remodeling of the micro-architecture of bone tissue. Worldwide, it is estimated that more than 200 million people suffer from this disease. In Poland, there were 2.1 million patients in 2018. Osteoporosis is not only a burden on the patient’s health but also a significant economic burden on society, which is reflected in the amounts spent annually on the treatment of osteoporosis and its complications. Over the last few decades, many advances have been made in the pharmacological treatment of osteoporosis, and detailed studies of the pathomechanism of this condition have led to a better understanding of it, making it possible to introduce bisphosphonates and biological drugs, among others. A promising research direction is a focus on osteoimmunology. Many new therapies are based on the latest discoveries in this field of science. Pharmacotherapy of osteoporosis is based on two main assumptions: inhibition of bone resorption and anabolic effect on bone metabolism. Bisphosphonates, selective estrogen receptor modulators, and denosumab are among the drugs that inhibit resorption. Drugs with a positive effect on bone formation include calcium and vitamin D3 preparations, strontium ranelate, abaloparatide, teriparatide, and romosozumab. At present, there are several drugs in clinical and preclinical trials, and there are also reports of positive effects on bone metabolism of drugs used in other diseases, e.g. GLP-2 used in the treatment of short bowel syndrome. The new drugs are largely based on the mechanisms of action of osteoclasts and osteoblasts, whose involvement in the pathogenesis of osteoporosis is increasingly well understood. In this work, a brief historical outline of osteoporosis therapy is included, and the most common drug therapies currently in use are described. Additionally, the newest preparations, not yet available on the market, are presented, which may play a significant role in the treatment of osteoporosis in the future. Their mechanisms of action differ significantly from those currently used.
Keywords: osteoporosis, bone density, monoclonal antibodies, clinical pharmacology.
© Farm Pol, 2021, 77(11): 683–689